ਵੀਰਵਾਰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਕਿਸਾਨ ਨੇਤਾ ਰਾਕੇਸ਼ ਟਿਕੈਤ ਦੇ ਇੱਕ ਭਾਵੁਕ ਵੀਡਿਓ ਨੇ ਗਾਜ਼ੀਪੁਰ ਬਾਰਡਰ ਤੋਂ ‘ਜੋ ਬਟਨ ਦਬਾਇਆ’ ਉਸ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪੱਛਮੀ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਬਲਕਿ ਹਰਿਆਣਾ, ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਤੱਕ ਕਰੰਟ ਦੌੜ ਗਿਆ।
ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਇਲਾਕਿਆਂ ਦੇ ਸੈਂਕੜੇ ਲੋਕ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ‘ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇੱਥੇ ਕੱਲ੍ਹ ਰਾਤ ਖਾਣਾ ਨਹੀਂ ਬਣਿਆ ਅਤੇ ਉਹ ‘ਆਪਣੇ ਬੇਟੇ ਦੀ ਪੁਕਾਰ’ ‘ਤੇ ਗਾਜ਼ੀਪੁਰ ਪਹੁੰਚ ਰਹੇ ਹਨ।’
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਾਅਦ ਰਾਕੇਸ਼ ਟਿਕੈਤ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 4 ਜੂਨ 1969 ਨੂੰ ਮੁਜ਼ੱਫਰਨਗਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਸਿਸੌਲੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਇਹ ਟਿਕੈਤ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਜ਼ੱਦੀ ਪਿੰਡ ਹੈ।
ਰਾਕੇਸ਼ ਟਿਕੈਤ ਨੇ ਐੱਮਏ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਵਕਾਲਤ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਵੀ ਦੱਸੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਕਿਸਾਨ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬੁਲਾਰੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੰਗਠਨ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਸੰਯੁਕਤ ਮੋਰਚੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਤੀਜੇ ਅਤੇ ਚੌਥੇ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਹੈ ਨਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਜੋ ਸਥਾਨਕ ਸ਼ੂਗਰ ਮਿੱਲਾਂ ਵਿੰਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਖੇਤੀ ਦਾ ਕੰਮ ਸੰਭਾਲਦੇ ਹਨ।
ਟਿਕੈਤ ਭਰਾਵਾਂ ਨੇ ਲੰਘੇ ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਖੇਤੀ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਅਤੇ ਪਛਾਣ, ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਵਧਾ ਲਏ ਹਨ, ਪਰ ਚਾਰੋਂ ਭਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਨਰੇਸ਼ ਅਤੇ ਰਾਕੇਸ਼ ਟਿਕੈਤ ਦੀ ਜਨਤਕ ਪਛਾਣ ਬਾਕੀਆਂ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੈ। ਟਿਕੈਤ ਪਰਿਵਾਰ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰੀਆਂ ਲਈ ਚੁਣੇ ਗਏ, ਪਰ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਹੀ ਖੇਤੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਰਹਿ ਕੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਲੈ ਜਾਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ।
26 ਜਨਵਰੀ ਦੇ ਦਿਨ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹੇ ‘ਤੇ ਹੋਈ ਘਟਨਾ ਦੇ ਬਾਅਦ ਕਿਸਾਨ ਸੰਗਠਨ ਜਿਸ ਨੈਤਿਕ ਦਬਾਅ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਉਸ ਦੇ ਅਸਰ ਨੂੰ ਗਾਜ਼ੀਪੁਰ ਦੀ ਘਟਨਾ ਨੇ ਘੱਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਨੇਤਾ ਰਾਕੇਸ਼ ਟਿਕੈਤ ਦੇ ਕੱਦ ਨੂੰ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:
ਨਵੰਬਰ 2020 ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਇਸ ਅੰਦੋਲਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਈ, ਉਦੋਂ ਰਾਕੇਸ਼ ਟਿਕੈਤ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਬਹੁਤ ਸੀਮਤ ਦੱਸੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ‘ਬਿਕਾਊ’ ਕਹਿ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਸੀ ਕਿ ‘ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੋਣ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਵੇਗਾ।’ ਪਰ ਹੁਣ ਪਰਿਸਥਿਤੀਆਂ ਬਦਲ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ।
52 ਸਾਲਾ ਰਾਕੇਸ਼ ਟਿਕੈਤ ਨੇ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ‘ਦੇਸ਼ ਦਾ ਕਿਸਾਨ ਸੀਨੇ ‘ਤੇ ਗੋਲੀ ਖਾਵੇਗਾ, ਪਰ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਹਟੇਗਾ।’ ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਧਮਕੀ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ‘ਤਿੰਨੋਂ ਖੇਤੀ ਕਾਨੂੰਨ ਜੇਕਰ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਲਏ ਗਏ, ਤਾਂ ਉਹ ਆਤਮ ਹੱਤਿਆ ਕਰਨਗੇ, ਪਰ ਧਰਨਾ ਸਥਾਨ ਖਾਲੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨਗੇ।’
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਸ ਤੇਵਰ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਾਮੀ ਕਿਸਾਨ ਨੇਤਾ ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਟਿਕੈਤ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੱਛਮੀ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਇਲਾਕਾ ਸਨਮਾਨ ਨਾਲ ‘ਬਾਬਾ ਟਿਕੈਤ’ ਜਾਂ ‘ਮਹਾਤਮਾ ਟਿਕੈਤ’ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਟਕੈਤ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਰਮਨ ਪਿਆਰੇ ਕਿਸਾਨ ਨੇਤਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਕਿਸਾਨ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵੀ ਸਨ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 25 ਸਾਲ ਤੱਕ ਉਹ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਦੇ ਰਹੇ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਦੀਕ ਤੋਂ ਜਾਣਨ ਵਾਲੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ 1985 ਤੱਕ ਟਿਕੈਤ ਨੂੰ ਘੱਟ ਹੀ ਲੋਕ ਜਾਣਦੇ ਸਨ, ਪਰ ਉਸ ਦੇ ਬਾਅਦ ਸਥਾਨਕ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਬਿਜਲੀ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਅਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕੁਝ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਹੋਏ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨਾਲ ਟਕਰਾਅ ਦੇ ਬਾਅਦ ਨੌਜਵਾਨ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ‘ਬਾਬਾ ਟਿਕੈਤ’ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਦੀ ਗੁਜ਼ਾਰਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਟਿਕੈਤ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲੈਂਦੇ ਹੋਏ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਗਏ।
ਸੀਨੀਅਰ ਪੱਤਰਕਾਰ ਰਾਮਦੱਤ ਤ੍ਰਿਪਾਠੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, ”ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਟਿਕੈਤ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਤਾਕਤ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਅੰਤ ਤੱਕ ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖਤਾ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਦੇ ਰਹੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਿਰਾਦਰੀ (ਜਾਟ) ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਖੇਤੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਆਵਾਜ਼ ‘ਤੇ ਉੱਠ ਖੜ੍ਹੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਇਸੀ ਦੇ ਦਮ ‘ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ‘ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜਗ੍ਹਾ’ ਨੂੰ ਭਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜੋ ਕਿਸਾਨ-ਮਸੀਹਾ ਕਹੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਚੌਧਰੀ ਚਰਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਬਾਅਦ ਖਾਲੀ ਹੋਈ ਸੀ।”
ਖੜੀ ਬੋਲੀ ਵਿੱਚ ਗੱਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਟਿਕੈਤ ਇੱਕ ਆਮ ਕਿਸਾਨ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੀ ਗੁਜ਼ਰਿਆ, ਪਰ ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਬਿਆਨਾਂ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਕਈ ਵਾਰ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਟਕਰਾਅ ਹੋਇਆ।
ਰਾਮਦੱਤ ਤ੍ਰਿਪਾਠੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ”ਯੂਪੀ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕਰਵਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਮਾਇਆਵਤੀ ਨੇ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਪੁਲਿਸ ਭੇਜੀ, ਪਰ ਪੁਲਿਸ ਅਸਫਲ ਰਹੀ ਤਾਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੇ ‘ਇੱਕ ਬਜ਼ੁਰਗ ਕਿਸਾਨ ਨੇਤਾ’ ਦੀ ਹਰਮਨ ਪਿਆਰਤਾ ਨੂੰ ਹਰ ਵਾਰ ਹੋਰ ਵਧਾਇਆ।”
ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਟਿਕੈਤ ਦਾ ਜਦੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਦੋਂ 1988 ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਬੋਟ ਕਲੱਬ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਬੋਟ ਕਲੱਬ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਹੀ ਰੋਕ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਉਸ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਰਾਮਦੱਤ ਤ੍ਰਿਪਾਠੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ”ਇੱਕ ਅਨੁਮਾਨ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਪੰਜ ਲੱਖ ਕਿਸਾਨ ਦਿੱਲੀ ਚਲੇ ਆਏ ਸਨ। ਕੁੜਤਾ-ਧੋਤੀ ਪਹਿਨੇ ਹੋਏ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਪੂਰੀ ਫ਼ੌਜ ਬੋਟ ਕਲੱਬ ‘ਤੇ ਇਕੱਠੀ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਬਾਬਾ ਟਿਕੈਤ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਚਿਹਰਾ ਸਨ।”
”ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਇਸ ਤੋਂ ਜ਼ਰਾ ਚਿੜ੍ਹਦੇ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਈਸਕ੍ਰੀਮ ਖਾਣ ਅਤੇ ਘੁੰਮਣ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਉਦੋਂ ਸਰਕਾਰ ਹੁਣ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ ਥੋੜ੍ਹੀ ਲਚਕੀਲੀ ਸੀ ਅਤੇ ਵਿਭਿੰਨ ਪੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸੁਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਹੁਣ ਸਥਿਤੀ ਅਲੱਗ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਰਾਕੇਸ਼ ਟਿਕੈਤ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹਨ।”
